ضامن شدم؛ كباب شدم نویسنده: زیبا اسماعیلی «وقتی اعتماد می كنی پای اعتمادت هم باید بایستی»؛ این را یك وكیل به من گفت، وقتی در جستجوی یك راه حل به منظور پیدا كردن كسی كه ضامن دریافت وام بانكی اش شده بودم. به گفته این وكیل؛ وقتی ضامن می شوید در واقع متعهد و پرداخت كننده اصلی شما هستید، یعنی وام گیرنده به شما لطف می كند كه اقساط خود را پرداخت می كند. حتما تا حالابرای شما هم پیش آمده كه ضامن یكی از اقوام، همكاران یا دوستان خود برای دریافت وام یا همان تسهیلات بانكی شده اید. اسمش را اعتماد، رودربایستی، خدمت به دیگران یا هر چیز دیگری كه بخواهید می توانید بگذارید. حالامن بر این اساس در ماجرایی كه به دو سال پیش بازمی گردد گرفتار شده ام. در این ماجرا یكی از دوستان از من تقاضا كرد ضمانت تسهیلات دریافتی از بانكی به مبلغ ده میلیون تومان را به عهده بگیرم، چون بانك از او تعهد یك كارمند رسمی خواسته بود. سال 89 به احترام یكی از آشنایان در برابر تقاضایش، از محل كارم نامه ضمانت و كسر از حقوق را دریافت كردم و در بانك نیز تمام سفته ها و پشت چك ایشان را امضا كردم. چندماه بعد متوجه شدم آشنای محترم اقساط خود را به بانك پرداخت نكرده و قرار است از حقوق من اقساط معوقه ایشان كسر شود. با او تماس گرفتم و تقاضا كردم اقساط را به بانك پرداخت كند. چند روز مهلت خواست و من هم بعد از تماس با بانك وقتی متوجه شدم كه او اقساط را پرداخت كرده خوشحال و امیدوار شدم كه بعد از این اتفاق سروقت اقساط را پرداخت كند. لذا به این امید كه او از این به بعد اقساطش را پرداخت می كند كمی آرامش پیدا كردم اما بعد از گذشت چندماهی دوباره ماجرا تكرار شد و این بار تذكر و تماس بی فایده بود تا این كه با تهدید اعمال قانون، وی اقساط معوقه خود را پرداخت كرد اما باز به نظر می رسد تا پایان یافتن این وام من باید همچنان در انتظار دریافت نامه های متعدد از حسابداری محل كارم باشم و مدام پیگیری كنم تا این همكار محترم اقساط خود را مرتب پرداخت كند. حالاقضاوت با شماست وقتی فردی برای رفع مشكلش از بانك تقاضای وام می كند و به شما مراجعه می كند تا ضمانت او را در بانك به عهده بگیرید چه خواهید گفت؟ احتمالابراساس نیت خیرخواهانه و كمك به حل مشكل، همپای او در بانك حاضر می شوید ولی ممكن است با چنین بلایایی هم مواجه شوید. دوستی دارم كه معلم است. او می گفت؛ از بس كه از حقوقم بابت اقساط یكی از دوستان كسر شده بود دست آخر دفترچه جداگانه ای از بانك گرفتم و حالاخودم دارم اقساط او را پرداخت می كنم! چون این طوری راحت تر می توانم خرید قسطی از فروشگاه انجام دهم زیرا می دانم موجودی حسابم چقدر است و دیگر نگران نخواهم بود. به نظر می رسد بانك ها باید شیوه اعمال قانون را برای دریافت اقساط معوقه تغییر دهند و سازوكارهای دیگری در كنار ضمانت افراد كارمند به كار بندند تا مشكلاتی كه گفته شد گریبان ضامن را نگیرد. اما وقتی با رئیس همان شعبه ای كه فرد آشنای ما از آنجا وام گرفته بود صحبت كردم، گفت ما طبق بخشنامه بانك مركزی عمل كردیم. وی در پاسخ به این كه چرا چك یا سفته فرد وام گیرنده را به اجرا نمی گذارید، گفت: ما با یك آدرس جعلی از طرف وام گیرنده مواجه هستیم و به دلیل ترك محل كار وی امكان دسترسی به او را نداریم و از این رو از حساب ضامن اقساط كسر می شود. به گفته یك مقام بانكی، بانك موظف نیست به ضامن اطلاع دهد كه اقساط وام گیرنده معوق شده است؛ زیرا وی هنگام عقد قرارداد با بانك به صورت مكتوب به بانك این اجازه را می دهد كه از حساب او برداشت شود یا چك ضمانت او را قانونی به اجرا بگذارند. وی تاكید دارد، بعد از چند قسط معوق به وام گیرنده اطلاع داده می شود، اما كوتاهی او برای ضامن مشكل ساز می شود. پس باید ضامن به فرد وام گیرنده اطمینان داشته باشد و فقط با یك امضای بدون مطالعه خود را گرفتار مشكل نكند. مسئولت های بانك در برابر ضامن یك كارشناس بانكداری می گوید: بانك تعهدی برای اطلاع دادن ضامن درباره معوقه پرداخت اقساط وام ندارد اما برخی بانك ها بعد از سه تا چهار قسط به وام گیرنده و حتی به ضامن معوقه اقساط وام را اعلام می كنند. مهدی جوادی تاكید دارد: اگر وام گیرنده به تعهد خود عمل نكند و اقساط را نپردازد بعد از ۱۸ ماه كه از تاریخ پرداخت نكردن اقساط گذشت آن وام وارد شرایط «مجهول الوصول» شده و از همان زمان تبدیل به «دین مال» می شود و باید وام گیرنده یا ضامن یكجا همه اصل وام، سود و جریمه تاخیر را پرداخت كند كه اگر پرداخت نشود بانك به طور قانونی اقدام می كند. وی یادآور می شود: متاسفانه مردم از شرایط قرارداد بانك اطلاع ندارند و هنگام عقد قرارداد هم بدون مطالعه آن را امضا می كنند. شیوه ضمانت در كشورهای توسعه یافته از یكی از دوستان كه در یكی از كشورهای اروپایی وام بانكی دریافت كرده بود، شرایط تسهیلات و ضمانت را پرسیدم. او می گوید: در دنیا به شیوه كشور ما وام و تسهیلات داده نمی شود و به این شیوه هم ضمانت برای تسهیلات از وام گیرنده خواسته نمی شود. در اغلب كشورهای غربی ضمانت های بانكی را «شركت های اعتبارسنجی» انجام می دهند كه ظاهرا هم اكنون این شركت در كشور ما هم راه اندازی شده است. آن شركت باید جای ضامن را بگیرد و دیگر وام گیرنده نباید به دنبال ضامن باشد. كاركرد این شركت ها به این گونه است كه هر فردی اعم از حقیقی یا حقوقی در آن شركت یك پیشینه برای خودش به ثبت می رساند و به میزانی كه پیشینه آن فرد اجازه دهد، اعتبار برای او منظور می شود و هرچه این اعتبار زیاد باشد آن فرد می تواند وام بیشتری بگیرد. بانك به این شركت اعتماد می كند و به اشخاص وام می دهد. وام گیرنده اگر یك یا دو قسط معوقه داشته باشد، در آن سیستم ثبت می شود و این سیستم به دیگر بانك ها این اطلاعات را می دهد و دیگر آن فرد به دلیل بدحسابی نمی تواند وام دریافت كند. در كشور آلمان اگر فردی یك سابقه معوقه یا پرداخت نكردن اقساط داشته باشد، به مدت هفت سال از دریافت وام محروم می شود و هیچ بانك یا موسسه اقتصادی به او وام نمی دهد. اگر بعد از هفت سال مجدد وام دریافت كند و دوباره معوقه اقساط داشته باشد دیگر تا پایان عمر از گرفتن وام محروم می شود. http://www.cloob.com/c/ghanoongostarroshan/49838688